10.09.2019

Czy pod Wizną kapitan Władysław Raginis zatrzymał 42 tysiące żołnierzy Heinza Guderiana?

14.04.2019

W życiu każdego człowieka da się znaleźć szramę, bliznę, granicę, która dzieli je na przed i po jakimś wydarzeniu, okresie, silnych emocjach. Klaudia po jednym spotkaniu z Michałem pokochała go miłością wieczną, a może tylko tak smakuje zakazany owoc. Jej uczucie w myślach tylko pięknieje.

Michał ma inną cezurę. Nie może odżałować, że nie został z dziewczyną o szerokich biodrach i blond włosach do połowy pleców. Przecież połączyło ich wspólne marzenie o domku na Mazurach, a rozłączyła jego niedojrzałość.

Anka do dziś nienawidzi byłego męża, mimo że od siedmiu lat jest w związku z innym facetem.

Tamtej trójce dziewczynek zmarła mama. Syn Jacka zginął w wypadku, nagle ktoś zdjął życia kolory, zostawił czerń i biel.

Czasem granica się zaciera, zarasta soczystą zielenią doświadczeń. Innym razem przypomina spaloną ziemię, na której nic nie wyrasta. O tym opowiada “Lektor” Bernharda Schlinka oraz film pod tym samym tytułem z doskonałą Kate Winslet. Dla Michaela życie po romansie z Hanną, który przeżył jako piętnastolatek, nigdy nie wypełniło się pełnią barw. Kochał Hannę nadal, uświadomił sobie, nawet gdy okazała się zbrodniarzem wojennym.

13.01.2019

„Ślepnąc od świateł” to znakomita lektura dla wszelkich ludków z mieszkań na kredyt za pół miliona. Ostatnim szaleństwem, jakiego dokonali, jest upicie się w Turcji na all inclusive. Podpalenie dużego śmietnika z workami po weekendzie ciągle przed nimi, ale można wcielić się na chwilę we Franza Maurera czy kogoś tam, czytając „Ślepnąc od świateł”. Przeczytaj recenzję powieści "Ślepnąc od świateł"...

01.01.2019

“Dziennik 1954”  trąci jakąś hipokryzją, a nawet schizofrenią.  Normalnie rzecz ujmując, Tyrmand ma rację. Polska wzięta pod sowiecki but cierpiała w latach 40. i 50. biedę, nędzę, ominął ją plan Marshalla. Zabijali i wpychali na Rakowiecką i do pałacu Mostowskich kogo chcieli. Zamknęli “Tygodnik Powszechny”. Czarne i cuchnące opary komunizmu spowiły i zatruły Polskę. Nic, tylko się zabić, a przynajmniej zapić. Ale Tyrmand – nieugięty literat z nieoficjalnym zakazem publikowania – prowadził intensywne życie. Sam, mając nastoletnią kobietę i sypiając z innymi, czytając książki spoza oficjalnego obiegu, będąc zapraszanym na premiery teatralne i filmowe, moralizował, przywoływał do pionu kolegów po fachu. Odmawiał im jeśli nie talentu, to inteligencji, a przede wszystkim kręgosłupa moralnego. Mocno dostało się Zygmuntowi Kałużyńskiemu, mniej Stanisławowi Lemowi. Spod noża krytyki uciekli Zbigniew Herbert i Stefan Kisielewski. Więcej o "Dzienniku 1954"...

18.11.2018

We wspominaniach Magdaleny Zawadzkiej o Gustawie Holoubku i jej małżeństwie z nim - "Gustaw i Ja" - nie umiem poczuć ani bólu egzystencji, ani zatrzymania się czasu podczas upojnych chwil nad Wisłą. Dopiero pod koniec auto(biografii) Zawadzka dotknęła życia, ale wcześniej cegiełka po cegiełce stawiała dobrze już znane lukrowane pomniki.

Aktorka niemal encyklopedycznie ułożyła drogę arystyczną swoją i męża, przeplatając encyklopedię ciekawostkami z życia osobistego. Zerknięcie za kurtynę aż tak pasjonujące nie jest. Magdalena Zawadzka i Gustaw Holoubek za PRL-u nie stoją w kolejkach, nie polują na zwierzynę w "Społem", pomarańcze i papier toaletowy. Natomiast jeżdżą po całym świecie z kolejnymi teatrami, w których grają, reżyserują (Holoubek). Nie wiem, czy im zazdroszczę czy współczuję. Żywię się wyższymi uczuciami, więc to drugie na pewno nie.

Przeczytaj całą recenzję...

06.05.2018 

Kitem Bartosz wypełniła i staranie uszczelniła swoją książkę, tworząc z niej dygresje i komentarze, omówienie do autobiograficznej powieści Głowackiego. Przez pierwsze kilkadziesiąt stron lektury miałem wrażenie, że czytam „Życie na Gorąco”, numer czerwcowy. Wiadomo o czym będzie: o przetworach truskawkowych, końcu roku szkolnego i przygotowaniu apteczki na wakacje. 

Bartosz się chwali, że z Januszem zaprzyjaźnili się dzięki ich zdystansowanemu, ironicznemu patrzeniu na świat, przede wszystkim na siebie. Dystanse bywają krótkie i długie. Tam, gdzie w opowieści Głowackiego można mu pozazdrościć pierwszych doznań erotycznych, w słowach Bartosz otrzymujemy przepis na „raz w tygodniu z trudem”: poprawne zdania, doprawiamy szczyptą anegdoty, zalewamy cytatami z przyjaciół autora „Antygony w Nowym Jorku”.

Czytaj więcej...

22.01.2018

Dzieciństwo miałem raczej szczęśliwe. Kiedy w siódmej klasie podstawówki zachorowałem na zapalenie płuc, chomik uciekł za regał i nie dawał się wybawić ani marchewką, ani cukinią. W obliczu porażki w opiece nad zwierzęciem w sukurs nadciągnęły dwie koleżanki. Marzenka z dołu i Sylwia z góry. Sylwia się we mnie kochała, a Marzenka – miała duże piersi. Nie. Było na odwrót. Za meble schowała się świnka morska.

W wolnych chwilach od zajmowania się folwarkiem zwierzęcym i zapadania na zapalenie płuc czytałem książki, które trudno posądzać o pudrowanie młodej duszy, a więc Jacka Londona, Jamesa Oliviera Curwooda oraz historię wyrzynania dobrych Indian przez złe blade twarze.

Trudno się zatem dziwić, że wiersze Wandy Chotomskiej poznałem dopiero z biografii „Wanda Chotomska – Nie mam nic do ukrycia” autorstwa Barbary Gawryluk. 

Czytaj więcej...

18.01.2018

Gdyby twórczość Tamary Łempickiej przypadła na czasy socrealizmu, artystka malowałaby pewnie nagie żniwiarki, traktorzystki i murarki(?) o pełnych nienaturalnie, rzeźbiarsko wypolerowanych rysach i kształtach w scenografii Huty Lenina w Krakowie. Byłyby te bohaterki nowego, lepszego, jedynie słusznego ustroju, który miał być końcem historii, ostatecznym dopełnieniem losów ludzkości. Czytaj więcej...

01.08.2017

Polskich krytyków Baniewicz chłoszcze niemiłosiernie. Nie odczytują podskórnych sensów, nie czują drugiego dna, nie wychwytują niuansów. Partactwo i prostactwo. Kołtun wychodzi z głowy.  Za to na Zachodzie umieją, rozumieją, doceniają. Czyżbym do spółki z Baniewicz tworzył oazę arystokratów słowa?

Przeczytaj całą recenzję "Dżanusa", biografii Elżbiety Baniewicz o twórczości Janusza Głowackiego

08.07.2017

Tylko jeden Kisiel zauważył, że "Kopciuch" to polski "Lot nad kukułczym gniazdem". A co to "Lot nad kukułczym gniazdem". Coś z ornitologii?

Kisiel się mylił, prawdę zaś odkrył recenzent Tomasz Mościcki w "Życiu": „Jego diagnozy zawarte w kolejnych sztukach, nie wykraczają na ogół poza umysłowe ramy stuwierszowego felietonu. Widać to było w "Antygonie w Nowym Jorku", w pełni rozkwitło w "Czwartej siostrze" - jak sądzę jednej z najgłupszych sztuk opublikowanych po 1945 roku, a teraz Teatr Narodowy, na zakończenie sezonu, pokazał w Teatrze Małym tegoż "Kopciucha". Po co?”

Słusznie. Nihilistom moralnym i grafomanom mówimy stanowczo - nie! Szkoda, że profesorowi Janowi Kottowi busola moralna się rozmagnetyzowała, skoro za najwybitniejsze sztuki współczesne uznał "Do piachu" Różewicza, "Emigrantów" Mrożka i "Antygonę w Nowym Jorku" Głowackiego.

To komu wierzyć? Sprawdźcie sami! 

05.07.2017

Lipcowy wieczór 1911 roku na Montmartrze mieszał zapachy końskich odchodów, tanich perfum, tytoniu, potu i koniaku z otwartych drzwi kawiarni oraz rewii kankana. Na czwartym piętrze kamiennicy mieściła się pracowania polskiego artysty malarza Alfonsa Karpińskiego. Namówił uliczną prostytutkę do pozowania, obiecując jej nową sukienkę i szminkę. Kobieta wstydziła się pozowania, zakryła twarz ramieniem, odsłaniając włosy pod pachą, bo przecież mąż, dorożkarz, by ją batem skatował, ale pokusa zdobycia nowej, lśniącej szminki okazała się silniejsza. Oto Bogini paryskiej dzielnicy dziwek, impresjonizmu i kankana.

02.07.2017

Ogórek z Baniewicz zastanawiali się przez chwilę, czy przedmiot książki może w ogóle się odzywać.  Pisarz sam zabrał głos, wspominając czasy w szkole teatralnej a cytując „Z głowy”:  Profesorowie dawali temat i trzeba było coś bez dialogu zainscenizować. Ja dostałem hasło "szach królowi", więc posadziłem faceta w kornie, a naprzeciwko dziewczynę bez majtek z rozłożonymi nogami. Mnie się to wydawało logiczne i biegło w kierunku moich zainteresowań. Ale okazało się, że prawidłowa odpowiedź to Kordian wchodzący do sypialni cara, i profesorowie się obrazili. Zresztą jestem pewien, że i tak ukończyłbym Szkołę Teatralną z wyróżnieniem, a polskie sceny by się wzbogaciły o jeszcze jednego niezdolnego aktora, gdyby znów nie dopadły mnie wątpliwości.

- Wyrzucili mnie za cynizm i brak talentu. Za sam brak talentu się nie wyrzuca, co można łatwo sprawdzić - dodał. 

Przeczytaj o innych dokonaniach Janusza Głowackiego!